Ilość zastosowań GPS jest ogromna. Istnieje bardzo wiele dziedzin, które pośrednio lub bezpośrednio korzystają z tej technologii. Przeciętnej osobie system ten kojarzy się tylko z nawigacją samochodową, jednak w rzeczywistości jest to tylko jeden z wielu przykładów, gdzie system ten jest wykorzystywany. Dla większej przejrzystości, w poniższym artykule podzieliliśmy poszczególne zastosowania na kilka grup.
Cywilne zastosowania GPS
Zastosowania na lądzie
- Archeologia
Ewidencja stanowisk archeologicznych, sporządzanie map, nanoszenie na nie interesujących z archeologicznego punktu widzenia miejsc. - Budownictwo
Wytyczanie obiektów budowlanych, nawigacja maszyn. - Geodezja
Bardzo precyzyjne określanie współrzędnych geodezyjnych (do kilku centymetrów).
W pomiarach geodezyjnych wykorzystywana jest kinematyczna metoda pomiaru w czasie rzeczywistym (Real Time Kinematic). - Geologia
Tworzenie map geologiczno-tektonicznych oraz ewidencja form geologicznych. - Górnictwo
Tworzenie map zasobów mineralnych oraz rejestrowanie przemieszczeń gruntów. - Infrastruktura techniczna (zaopatrzeniowa)
Tworzenie infrastruktury zaopatrzeniowej tj. wody, gazu, prądu, ogrzewania; planowanie budowy, nadzorowanie przebiegu budowy oraz konserwacji infrastruktury; dostarczanie tanich, efektywnych oraz dokładnych narzędzi, które umożliwiają tworzenie użytecznych map z dokładnym odwzorowaniem sieci infrastruktury; w przypadku awarii sieci możliwość szybkiej lokalizacji usterek. - Kartografia
Sporządzanie oraz aktualizacja map. - Kolejnictwo
Kierowanie ruchem pociągów, zarządzanie i nadzorowanie przewozu ludzi i towarów oraz unikanie kolizji pociągów. - Meteorologia
Obliczanie zawartości pary wodnej w powietrzu na poszczególnych wysokościach. Wynika to z tego, że sygnał GPS rozchodzi się z różną prędkością w zależności od ilości pary wodnej w atmosferze. Różnice te są stosunkowo niewielkie, jednak przy odpowiedniej aparaturze możliwe do wykrycia. - Ochrona mienia
Ochrona pojazdów lub innych wartościowych rzeczy przed kradzieżą. Na przykład w samochodzie umieszcza się specjalny lokalizator, który jest połączeniem modułu GPS oraz GSM. Ten pierwszy moduł wyznacza współrzędne, a ten drugi przesyła je z wykorzystaniem sieci komórkowej do specjalnego odbiornika połączonego np. z laptopem, co pozwala w czasie rzeczywistym monitorować pojazd. - Ochrona środowiska
Monitorowanie wędrówek (migracji) gatunków zagrożonych wyginięciem. - Policja
Kierowanie akcjami policji, lokalizowanie miejsc przestępstw. - Radiokomunikacja
Teoretyczne wyznaczanie zasięgu radionadajników (w postaci map zasięgu). - Ratownictwo
Nadzorowanie akcjami ratunkowymi oraz lokalizacja miejsc katastrof lub wypadków. - Rekreacja
Wytyczanie tras wycieczek turystycznych bądź monitorowanie ruchu turystycznego w danym obszarze. - Rolnictwo
Podział uprawianego obszaru na mniejsze części, co z kolei umożliwia dostosowanie odpowiedniej ilości nawozów lub środków chemicznych dla konkretnego obszaru. Od kilku lat powstają również autonomiczne ciągniki, które są w stanie pracować bez ingerencji kierowcy i to z dokładnością nawet kilku centymetrów. - Transport drogowy
Zarządzanie flotą pojazdów, lokalizacja pojazdów w ruchu, reagowanie na sytuacje awaryjne, wytyczanie tras.
Zastosowania w powietrzu
- Fotogrametria
Wyznaczanie osnów dla fotogrametrii. Fotogrametria z kolei wykorzystywana jest do tworzenia map. - Transport lotniczy
System pomocniczy dla naziemnych systemów nawigacji, wyznaczanie tras przelotów, lokalizacja samolotów. - Ratownictwo lotnicze
Określanie miejsc katastrof oraz nadzorowanie akcjami ratunkowymi.
Zastosowania na wodzie
- Batymetria
Tworzenie odwzorowań dna cieków oraz zbiorników wodnych. - Hydrografia
Możliwość kartowania wód (nanoszenie na podkład mapy topograficznej nowych szczegółów) - tworzenie map hydrograficznych. - Rybołówstwo
Rejestrowanie łowisk, śledzenie migracji łowisk, zarządzanie flotą morską. - Ratownictwo morskie
Określanie miejsc katastrof wodnych oraz nadzorowanie akcjami ratunkowymi. - Żegluga
Wyznaczenie aktualnej pozycji w obszarach morskich lub śródlądowych, określenie aktualnego kursu oraz przebytej odległości.
Wojskowe zastosowania GPS
- Aktualizacja map
Działania militarne wymagają jak największej świadomości sytuacyjnej. Dzięki informacjom zdobytym w oparciu o system nawigacji satelitarnej, wojsko może w relatywnie krótkim czasie uwzględnić na mapach, np. nowe bazy wojskowe, zgrupowania wojsk, rozmieszczenie sprzętu wojskowego przeciwnika itp. - Akcje ratunkowe
Szybkie i dokładne określanie pozycji rannych żołnierzy, zestrzelonych pilotów, udzielanie wsparcia itp. Przykładem może być tutaj amerykański system Combat Survivor Evader Locator (CSEL) produkowany przez firmę Boeing, który lokalizuje pozycję za pomocą odbiornika GPS i przesyła te dane do dowództwa, a ponadto pozwala na komunikację głosową dzięki wbudowanemu w urządzenie radiu. - Lokalizacja żołnierzy
Operacje wojskowe na terytorium nieprzyjaciela są olbrzymim wyzwaniem logistycznym i nawigacyjnym, zwłaszcza w nocy. Określenie kierunku oraz przybliżonej lokalizacji, możliwe jest na podstawie położenia ciał niebieskich, charakterystycznych punktów krajobrazu, albo z wykorzystaniem kompasu. Na współczesnym polu walki to jednak za mało o czym przekonano się podczas wojny w Zatoce Perskiej (1990).
Dzięki wykorzystaniu lokalizatorów GPS, żołnierz nie tylko wie, gdzie aktualnie się znajduje, ale także taka informacja dociera do dowództwa, co zdecydowanie ułatwia zarządzenie polem walki. - Niszczenie strategicznych celów nieprzyjaciela
GPS wykorzystywany jest również przez jednostki specjalne do niszczenia strategicznych instalacji wojskowych nieprzyjaciela. Jednostki takie za pomocą urządzeń do lokalizacji satelitarnej, określają dokładną pozycję celu, by ten mógł zostać precyzyjnie zniszczony np. przez ogień artyleryjski. - Pociski samonaprowadzające
Wbudowany odbiornik GPS naprowadza pocisk na cel. Przykładem może być amerykański BGM-109 Tomahawk. Warto dodać, że zwykle stosuje się kilka rodzajów naprowadzania, a wśród nich właśnie GPS. Taka kombinacja pozwala na osiągnięcie celu z dokładnością liczoną w metrach (w przypadku niektórych pocisków podaje się dokładność nawet w okolicach 1 metra).
Komentarze